کاربرد علم آمایش سرزمین در جنگل داری و اکوتوریسم با استفاده از فرآیند تحلیل ‏شبکه ای (‏anp‏) ‏(مطالعه موردی: حوضه‎ ‎آبخیز دارابکلا)‏

آنچه در فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک مد نظر قرار می¬گیرد، تأثیر متقابل منابع اکولوژیک پایدار و ناپایدار است که به ‏صورت ویژگی¬های هر اکوسیستم خرد، اثرات متقابل بر یکدیگر و محیط زیست می¬گذارند، لذا ذکر این نکته ضروری ‏است که بهره¬مندی از طبیعت به گونه¬ای که کم¬ترین زیان به محیط وارد شود و در کنار آن بهترین بهره¬وری برای ‏انسان به دست آید، مدنظر است. این امر تنها در صورتی امکان¬پذیر است که تمامی عوامل و پدیده¬های دخیل در ‏محیط زیست مد نظر قرار گیرند. به همین منظور در این تحقیق، یکی از حوضه¬های آبخیز شهرستان ساری به نام ‏حوضه دارابکلا، واقع در استان مازندران، جهت ارزیابی توان اکولوژیکی، برای کاربری¬های جنگل¬داری و اکوتوریسم بر ‏اساس اصول آمایش سرزمین، با بهره¬گیری از فرآیند تجزیه و تحلیل شبکه¬ای (‏anp‏) و به¬کارگیری سامانه اطلاعات ‏جغرافیایی (‏gis‏) مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس ابتدا مطالعات پایه انجام گرفت و پس از شناسایی عوامل ‏اکولوژیکی اعم از مورفولوژیکی (شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا)، ژئوپدومتری (خاک¬شناسی، سنگ¬شناسی، شدت ‏فرسایش)، زیست¬محیطی (موجودی در هکتار، تیپ، منابع آبی) و اقتصادی-اجتماعی (فاصله از روستاهای مجاور، ‏فاصله از جاده) که در کاربری¬های جنگل¬داری و اکوتوریسم موثرند، نقشه¬های مربوطه، به کمک سامانه اطلاعات ‏جغرافیایی (‏gis‏) تهیه شدند. سپس با استفاده از نرم¬افزار ‏super decision‏ و استفاده از فرآیند تجزیه و تحلیل ‏شبکه¬ای، ابتدا مدل شبکه¬ای برای شاخص¬های مورد نظر تهیه و اهداف، معیارها و ارتباط بین آن ها مشخص گردید. در ‏مرحله بعد وزن شاخص¬ها و بررسی سازگاری منطقی قضاوت¬ها صورت گرفت. سپس با استفاده از تکنیک ‏wlc‏ در ‏محیط ‏arc gis، نقشه¬های نهایی ارزیابی توان، برای کاربری¬های جنگل¬داری و اکوتوریسم تهیه و در پنج طبقه ‏کلاسه¬بندی شدند. نتایج نشان داد که 21 درصد از سطح منطقه برای کاربری جنگل¬داری و 34 درصد از سطح منطقه ‏برای کاربری اکوتوریسم در طبقات عالی و خوب قرار دارند. ‏